Aposel 7:1-16 wantaim 51-53.
1Na namba wan hetpris i askim Stiven olsem, “Dispela tok i tru o nogat?” 2Na Stiven i tok, “Ol brata na ol papa, yupela harim. Taim tumbuna papa bilong yumi Abraham i stap long distrik Mesopotemia na i no go yet long taun Haran, orait God bilong glori i bin kam long em. 3Na God i tokim em, ‘Yu lusim ples bilong yu na ol lain bilong yu, na yu go long wanpela ples Mi bai soim yu.’ (Jenesis 12:1) 4Em olsem na Abraham i lusim ples bilong ol Kaldia na em i go sindaun long taun Haran. Na taim papa bilong em i dai pinis, orait God i kirapim Abraham na Abraham i kam long dispela ples nau yupela i stap long em. 5Tasol God i no givim Abraham sampela graun bilong em yet long dispela ples. Nogat. Em i no givim em wanpela liklik hap graun inap long sais bilong lek bilong em. Tasol God i givim promis long Abraham olsem, ‘Bai Mi givim dispela graun long yu na long ol pikinini bilong yu i kamap bihain.’ Taim God i givim dispela promis Abraham i no gat wanpela pikinini yet. 6God i mekim dispela tok long Abraham, ‘Ol lain pikinini bilong yu, bai ol i go sindaun long ples bilong ol narapela lain, na ol bai putim ol long wok kalabus na mekim nogut long ol inap long 400 yia. 7Tasol Mi bai kotim ol dispela lain i kalabusim ol, na bihain ol bai lusim na kam lotu long Mi long hia long dispela ples.’ (Jenesis 15:13-14) 8Na God i givim Abraham kontrak bilong katim skin. Em olsem na Abraham i karim Aisak na em i katim skin bilong em long namba 8 de. Na Aisak i karim Jekop, na Jekop i karim 12-pela pikinini man, em ol 12-pela tumbuna papa bilong yumi.
9“Na ol dispela tumbuna papa ol i jelas long Josep na ol i salim em, na ol lain i baim em i karim em i go long Isip. Tasol God i stap wantaim Josep 10na Em i sevim em long dispela trabel bilong em. God i givim gutpela save long em na Fero, king bilong Isip, i amamas long em na i mekim em i kamap hetman bilong olgeta Isip na bilong hauslain bilong Fero yet. 11Bihain, bikpela san i kamap na kaikai i sot. Long olgeta hap bilong Isip na bilong Kenan ol i kisim bikpela hevi, na ol tumbuna papa bilong yumi ol i no gat kaikai. 12Tasol Jekop i harim olsem kaikai i stap long Isip na em i salim ol tumbuna papa bilong yumi i go long Isip bilong kisim kaikai. Em i fes taim bilong ol i go long Isip bilong kisim kaikai. 13Na long sekon taim ol i go Josep i tok klia long ol brata bilong em olsem, ‘Mi Josep brata bilong yupela.’ Long dispela taim Fero i kisim save long ol femili bilong Josep. 14Na Josep i singautim Jekop, papa bilong em, wantaim olgeta hauslain bilong em long kam long Isip. Na namba bilong ol i olsem 75 manmeri. 15Em olsem na Jekop i go daun long Isip, na bihain em i dai, na ol tumbuna papa bilong yumi ol tu ol i dai. 16Na ol i karim bodi bilong ol i go bek long Sekem na planim ol long matmat Abraham i bin baim long mani long ol pikinini man bilong Hamor, em wanpela man bilong Sekem.
51“Yupela ol man bilong bikhet. Bel na ia bilong yupela i olsem ol haiden manmeri. Olgeta taim yupela egensim Holy Spirit. Yupela save mekim wankain pasin ol tumbuna papa bilong yupela i mekim. 52Ol i bin bagarapim olgeta profet. Na ol profet i bin tokaut long Stretpela Man bai i kam bihain, ol tumbuna papa bilong yupela i kilim ol i dai. Nau yupela yet i giamanim na kilim i dai dispela Stretpela Man. 53Yupela i mekim, em yupela i bin kisim lo bilong God long han bilong ol ensel, na yupela no bihainim.”
Yumi save pinis olsem, ol sampela man bilong sinagog (haus lotu) bilong ol Friman ol i kirap na tok pait long Stiven (Aposel 6:8-15). Ol i grisim ol sampela man bilong mekim tok giaman long Stiven. Ol i giaman na tok olsem, “Olgeta taim dispela man (Stiven) i mekim tok nogut long dispela holi ples (tempel) na long lo (bilong Moses). Mipela yet i harim em i tokaut long Jisas bilong Nasaret bai i bagarapim dispela ples na senisim ol kastem (lo) Moses i givim mipela.” (Aposel 6:13-14.) Long dispela toktok ol planti manmeri i belhat long Stiven.
Long lotu bilong ol Juda lo bilong Moses na ol samting bilong tempel tupela i pas wantaim. Planti manmeri ol i tingim olsem Stiven, long tok bilong em, em i bagarapim dispela tupela samting na em i egensim na daunim God.
Ol bikman na ol tisa bilong lo ol i kisim bikpela belhat tu, na olgeta i holim Stiven na ol i kisim em i go long ol bikpela man bilong kaunsil (em ol Farisi na ol Sadyusi na ol het pris, na ol i stap olsem ol mejistret bilong ol Juda). Na long ai bilong ol kaunsil ol i sanapim ol giaman witnis gen na ol i ripitim olgeta giaman toktok bilong ol. Ol i tok olsem, Stiven em i egensim na daunim God.
Na yumi save olsem, Stiven em i no egensim na daunim God. Em i no mekim tok nogut long tempel na em i no mekim tok nogut long lo bilong Moses. Em i stori long tempel na long lo bilong Moses, tasol em i no bagarapim na daunim dispela tupela samting. Nogat.
Tok Stiven i mekim i olsem tok Jisas i bin mekim (Jon 2:18-22). Jisas i bin stori long ol samting bilong tempel wantaim ol samting bilong lo bilong Moses (long lotu Juda ol samting bilong tempel na ol samting bilong lo bilong Moses tupela i pas wantaim), tasol Jisas Em i no egensim lo bilong Moses na Em i no egensim tempel na Em i no daunim God. Nogat. Taim Jisas i tok long ol dispela samting orait Em i makim bodi bilong Em yet em i tempel. Tempel ol man bai brukim na long 3-pela de Jisas bai sanapim nupela gen em i Jisas yet. Jisas i tok long dai na kirap bek bilong Em.
Jisas i mekim kain tok olsem bilong soim olsem Em yet Em i nupela tempel, na olpela tempel wantaim ol samting i pas long en i no gat wok bilong en moa. Jisas yet i kamap nupela tempel wantaim ol nupela samting i pas long Em. Long dai na kirap bek bilong Em Jisas i riplesim olpela tempel wantaim ol samting i pas long en (ol lo bilong Moses). Jisas i pinisim wok bilong olpela tempel wantaim ol samting i pas long en (lo bilong Moses) na Em yet i kamap nupela tempel wantaim ol nupela lo i pas long Em yet.
Yumi mas save olsem, tempel wantaim ol lo bilong Moses, ol dispela samting i olsem sado na tok piksa samting tasol. Jisas Em i fulfilim olgeta samting tempel na lo bilong Moses i tokaut long en, na Jisas yet i kamap nupela tempel na nupela lo bilong ol manmeri bilong God.
Em olsem na taim Jisas i dai na kirap bek, orait trupela samting i kamap pinis, na i no gat wok moa long ol sado na tok piksa samting. Pastaim ol manmeri bilong God ol i pas long tempel na pas long ol lo bilong Moses, tasol nau ol i pas long Jisas wantaim ol nupela lo bilong Jisas. Jisas i kam na Em i dai na kirap pinis, orait ol manmeri bilong God ol i no nidim ol sado na tok piksa samting moa. Nogat. Trupela samting i kamap pinis na dispela trupela samting Em i Jisas, na ol manmeri bilong God nau ol i pas long Jisas wantaim ol tok (lo) bilong Em.
Long dispela as ol manmeri bilong God, em ol manmeri i bilipim na trastim God long tekewe na fogivim olgeta sin bilong ol long feitful wok bilong Jisas, ol i no save bihainim olgeta lo samting bilong Olpela Testamen. Ol i save lukim na ritim na lainim planti samting long Olpela Testamen, long wanem, ol dispela samting i tokaut long Jisas, tasol ol i no wokim na bihainim ol dispela lo samting olsem ol Israel i bin mekim.
Na i winim 2000 yia samting na ol manmeri bilong God ol i pas olgeta long Jisas, ol i pas long dai na kirap bilong Em, na ol i pas long olgeta tok bilong Em. Long wanem, olgeta samting bilong Olpela Testamen i sado na tok piksa na i tokaut na makim Jisas tasol.
Long Aposel 7:1-53 Stiven i bekim tok ol man i bin sutim long em. Stiven i mekim longpela tok, olsem na yumi bai skelim long 3-pela tok olsem lain 1-16 na lain 17-43 na lain 44-53. Nau bai yumi skelim lain 1-16. Long lain 1-16 Stiven em i stori long ol Israel na ol 12-pela Tumbuna Papa bilong Israel.
Stiven em i stori long Abraham na Aisak (pikinini bilong Abraham) na Jekop (pikinini bilong Aisak). Nupela nem bilong Jekop em i Israel. Jekop (Israel) i karim ol 12-pela tumbuna papa. Na Stiven i laik soim olsem, stori bilong Israel wantaim ol 12-pela tumbuna papa i tokaut long Jisas. Stori bilong ol dispela lain i soim yumi ol samting bilong God na i soim yumi ol samting bilong ol manmeri bilong God na hau God i mekim wok bilong sevim ol, hau God i mekim wok bilong kisim bek ol.
Lukim lain 51-53. Long dispela lain Stiven em i stori long Stretpela Man ol profet i bin tokaut long en. Stretpela Man em i Jisas. Ol bipo profet long Olpela Testamen ol i tokaut long Stretpela Man. Ol profet ol i save olsem, ol toktok God i givim ol i makim Jisas na i tokaut long Jisas. Tasol ol kaunsil, ol Farisi na ol Sadyusi na ol het pris, ol i no save, ol i aipas long as bilong tok bilong God, na ol i kilim Jisas i dai. Na ol tumbuna papa lain bilong ol Farisi na ol Sadyusi na ol het pris ol tu ol i no save, ol i aipas long as bilong tok bilong God, na ol i kilim i dai ol profet i bin tokaut long Stretpela Man (Jisas).
Long Aposel 7:1-16 bai yumi skelim 2-pela samting….
1. Tempel na Lo na ples Israel (graun bilong Israel), ol dispela samting i no banisim God na i no banisim wok bilong God.
Ol man i kotim Stiven ol i bilip olsem, God i banisim Em yet long olgeta Lo na olgeta samting bilong Tempel i stap long Jerusalem na long olgeta samting bilong ples Israel, em graun God i bin givim ol. Stiven bai soim ol olsem, dispela i no tru. Ol dispela samting i no banisim God na i no banisim wok bilong God.
2. God yet i makim Man, na dispela Man bai lusim laip bilong Em bilong givim laip long ol manmeri bilong God.
Ol manmeri Juda ol i bilip olsem, ol bai kisim laip long rot bilong bihainim ol samting bilong tempel na ol lo samting. Ol i tingim olsem, God i pas long Israel, God i pas long graun bilong Israel, ples Israel, na long ol dispela samting ol bai stap laip na ol i no inap lus.
Orait, yumi skelim lain 1-16.
Stori bilong ol Juda, ol Israel, i stat long Abraham. Olsem na, Stiven i statim toktok bilong em long stori bilong Abraham. Na wantu yumi ken i save olsem, God i stap wantaim Abraham long distrik Mesopotemia. Lukim lain 2.
Distrik Mesopotemia em i longwe ples i stap longwe tru long ples Israel. Na distrik Mesopotemia em i longwe ples i stap longwe tru long tempel bilong ol Juda long Jerusalem. Tasol God i stap long dispela longwe ples, God i stap long distrik Mesopotemia. Na dispela BIKPELA God bilong oltaim oltaim Em i kam long Abraham na Em i toktok long Abraham long dispela longwe ples Mesopotemia. Em olsem na, yumi ken i save olsem, God i no kalabus long ples Israel o long tempel. Nogat. Ol dispela samting i no banisim God na i no banisim wok bilong God.
God i tokim Abraham long lusim ples bilong em long distrik Mesopotemia (ples bilong ol Kaldia) na i go long wanpela ples God bai soim em. Na Abraham i bihainim tok bilong God na em i lusim distrik Mesopotemia na em go i sindaun long taun Haran pastaim. Na taim papa bilong Abraham i dai pinis orait God i kirapim Abraham na em i kam sindaun long ples Kenan (ples Kenan em i bipo nem bilong graun God bai givim ol Israel). Lukim lain 3-4. Abraham i sindaun long taun Haran na God i kirapim em. God i stap wantaim Abraham long taun Haran tu! Em olsem na yumi ken i save olsem God i save stap wantaim lain bilong Em maski ol i stap long wanem hap long dispela graun!
Na Stiven i tok klia long ol kaunsil olsem, Abraham em i pinga bilong ol, em i pinga bilong ol Israel, tasol em i no kisim wanpela liklik hap graun long ples nau ol kaunsil na ol Israel na tempel i sindaun long en (graun ol i sindaun long en em i graun God bin givim ol Israel). Orait bihain Abraham i karim Aisak, na Aisak i karim Jekop (Israel), na Jekop i karim ol 12-pela pikinini man (em ol 12-pela tumbuna papa bilong Israel), na bihain Jekop wantaim ol 12-pela pikinini bilong em i go long Isip. Em olsem na long taim God i tokim Abraham i go long taim Jekop i go long Isip i olsem 215 yia samting.
Orait bihain ol lain Isip ol i kalabusim ol lain Israel na ol i stap slev bilong ol manmeri Isip. Tasol God i sevim ol, God i kisim ol i kamaut long Isip, na Em i kisim ol i go long graun nau ol kaunsil na ol manmeri Israel na tempel i sindaun long en. Ol i kalabus long Isip 400 yia samting. Olsem na, long taim God i givim promis long Abraham i go i go long taim ol Israel i kisim na sindaun long graun God i bin promisim Abraham i winim 600 yia samting. Lukim lain 5-8.
Na i klia olsem God i stap wantaim Abraham na femili bilong em, na God i blesim Abraham na femili bilong em, maski ol i stap long wanem hap. Na God i givim pasin bilong katim skin long Abraham na dispela samting i makim ol lain manmeri bilong God. Ol i no gat graun bilong ol yet na ol i no gat haus tempel, tasol Abraham na ol lain femili bilong em ol i stap lain manmeri bilong God. Em olsem na i klia olsem God i no kalabus long graun na haus tempel. Dispela samting i no banisim God na i no banisim wok bilong God long ol lain manmeri bilong Em.
God i kamapim man bilong sevim (kisim bek, helpim) ol Israel.
Orait Stiven i laik stori long Josep, wanpela bilong ol 12-pikinini bilong Jekop (Israel). Stiven i laik stori long hau God i makim Josep na hau God i bosim na kontrolim olgeta samting bilong yusim Josep bilong sevim ol manmeri Israel. Long stori bilong Josep yumi ken i save olsem, God i stap wantaim Josep, na God i stap wantaim Josep long ples Isip tu. Na God i blesim Josep long ples Isip na Josep i kisim bikpela namba long ples Isip na em i stap namba 2 tasol bilong Fero (king) bilong Isip. Lukim lain 9-10.
God i bosim na kontrolim olgeta samting i kamap long Josep. Long rot bilong Josep God bai sevim ol manmeri Israel na ol i no ken i lus olgeta long bikpela hangre i laik kamap. Lukim lain 11-14.
Long ples Kenan, em ples Jekop wantaim ol femili bilong em i sindaun long en, bikpela san i kamap na kaikai i sot tru. Na wankain long ples Isip tu. Em olsem na olgeta manmeri i gat bikpela hevi na klostu ol i lus long hangre. (Lain 11.) Na yumi mas save olsem, God i bosim na kontrolim olgeta samting, na Em i bosim na kontrolim dispela bikpela hangre, bai Em i soim strong bilong Em bilong sevim ol long dispela samting.
Na i gat kaikai i stap long ples Isip (lain 12). Long wanem, long 7-pela gutpela yia Josep i bin bungim kaikai i stap bilong yusim long taim bilong hangre. Em olsem na Jekop i salim ol pikinini man bilong em i go long Isip bilong baim kaikai.
Ol i go kam long Isip bilong baim kaikai. Na bihain Josep i putim em yet long ples klia na em i singautim Jekop, papa bilong em, wantaim olgeta femili bilong em na olgeta i go sindaun long ples Isip wantaim Josep. Long dispela rot God i sevim ol 12-Tumbuna Papa bilong ol Israel. God i yusim Josep bilong sevim ol. (Lain 13-14.)
Jekop (Israel) i sindaun long Isip na em i dai. Na ol i go planim em long ples Kenan, bipo ples em i sindaun long en. Na bihain tasol God i givim ples Kenan long ol Israel. (Lain 15-16.)
Josep em i piksa na sado bilong Jisas.
Stori bilong Josep i sevim ol lain bilong em, em i tok piksa na sado bilong Jisas i sevim ol lain bilong Em. Hau God i makim Josep na em i sevim ol lain Israel em i tok piksa na sado bilong hau God i makim Jisas bilong mekim wok bilong sevim ol lain manmeri bilong Em.
God i save makim ol lain bilong Em, na Em i save makim rot bilong sevim ol dispela lain manmeri Em i bin makim bilong Em yet. Na God i stap wantaim ol na Em i bosim na kontrolim olgeta samting bilong sevim ol.
Stori bilong God i singautim Abraham wantaim ol lain manmeri bilong em, na stori bilong hau God i sevim ol long rot bilong wok bilong Josep, ol dispela stori em i stap olsem tok piksa na sado long hau God i makim ol wanwan manmeri bilong ol i stap lain manmeri bilong Em yet na God i makim Jisas na long rot bilong feitful wok bilong Jisas God i sevim ol lain manmeri bilong Em.
Sori tumas, ol kaunsil, em ol bikpela man na ol lida man bilong lotu Juda, ol i no lukim na skelim ol dispela samting. Ol profet i tokaut long Jisas, tasol ol lida man bilong lotu Juda ol i no save na ol i no klia. (Lain 51-53.)
Ol i tingting tasol long graun na tempel na Lo bilong Moses. Ol i tingim olsem, “Mipela lain bilong Abraham na graun God i givim mipela na Lo God i givim mipela na tempel God i givim mipela, ol dispela samting i bikpela samting.” Tasol ol dispela samting em i tok piksa na sado long Jisas na hau Jisas bai kam na mekim wok bilong sevim ol lain manmeri God i makim bilong Em yet, na graun God bai kisim ol i go long en bilong givim ol em i heven.
Israel yet em i no manmeri God i makim bilong Em yet. Ol ofa long tempel i stap aninit long Lo bilong Moses, ol dispela samting i no sevim ol. Ol dispela samting em i tok piksa na sado bilong God i makim ol lain femili bilong Em, na Jisas Em i dai olsem wanpela ofa bilong sevim ol, bai ol i ken i sindaun long ples bilong God.
Ol graun God i bin promisim Abraham na ol lain Israel em i tok piksa na sado bilong trupela graun God bai givim ol lain femili bilong Em. Trupela graun bilong ol trupela femili bilong God em i heven. Abraham em i no kisim wanpela liklik hap long graun bilong ol Israel, tasol em i bin kisim na sindaun long heven. Long wanem, Jisas i bin dai bilong rausim pe bilong sin bilong Abraham. Long rot bilong feitful wok bilong Jisas, God i sevim Abraham na taim Abraham i lusim dispela graun, orait em i sindaun long graun trutru long ples heven.
Na tempel i stap long Jerusalem em i tok piksa na sado bilong soim olsem, God i stap wantaim ol Israel, em ol manmeri bilong Em, na ol i pas long Em na ol i lotuim Em. Tasol trupela tempel em i Jisas. Narapela nem bilong Jisas em i Emanuel na dispela nem i minim olsem, “God i stap wantaim yumi (ol manmeri bilong God).” Lukim Matyu 1:23. Jisas Em i God i kam stap wantaim yumi, na nau Em i stap wantaim yumi long rot bilong Holi Spirit bilong Em. Jisas i stap nau wantaim yumi i bilipim na trastim na bihainim Jisas, na yumi pas long Jisas na yumi lotuim Em. Em olsem na tempel bilong Jerusalem i no gat wok bilong en moa.
Ol brata na sista, tok bilong Stiven i olsem, olgeta samting bilong Israel, ol lo samting na graun samting na tempel samting, God i no minim olsem ol dispela samting bai i stap oltaim. Nogat. Ol dispela samting i tok piksa samting na sado samting na i stap liklik taim tasol inap long trupela samting i kamap. Na trupela samting i kamap Em i Jisas. Olgeta samting bilong Olpela Testamen i piksa na sado bilong olgeta samting God i laik mekim long feitful wok bilong Jisas.
Taim Jisas i kam na Em i dai long diwai kros na Em i kirap bek gen, orait olgeta tok piksa samting na olgeta sado samting i no gat wok bilong en moa. Nau ol manmeri bilong God ol i no ken i pas moa long ol tok piksa samting na ol sado samting. Nogat. Ol i pas long Jisas na pas long olgeta samting God i mekim long feitful wok bilong Jisas bilong sevim yumi ol manmeri bilong Em.
Yumi bilong PNG i bilipim na trastim God long kisim bek yumi long feitful wok bilong Jisas tasol, na yumi bihainim Em, yumi no ken i go bek gen long ol samting i no gat wok moa bilong en i stap. Nogat. Yumi no ken i go bek gen long ol tok piksa samting na ol sado samting. Nogat. Trupela samting i kam pinis na yumi pas long Em na bihainim Em na lotuim Em.
Sampela lotu i laik bihainim ol bipo tok piksa na sado samting. Na ol i laik pretim yumi long ol dispela samting. Tasol yumi i pas long Jisas yumi no ken i pret. Yumi no nidim ol dispela samting moa. Long wanem, trupela samting i kam pinis long yumi. Jisas i kam pinis na long feitful wok bilong Jisas God i kisim bek yumi na Em i pasim yumi long Em na Em i stap wantaim yumi. Na yumi pas long Em na bihainim Em na lotuim Em tasol.
Yumi mas skelim Olpela Testamen long rait we. Yumi i skelim Olpela Testamen long rait we, orait yumi save na yumi klia olsem, olgeta samting bilong Olpela Testamen i tok piksa na sado samting na i tokaut long olgeta wok God i mekim long feitful wok bilong Jisas bilong kisim bek (sevim) ol manmeri bilong Em. Jisas i kam pinis, na God i mekim wok pinis long feitful wok bilong Jisas bilong sevim yumi. Olsem na, yumi tanim pes bilong yumi long Jisas tasol, na yumi no tanim pes bilong yumi moa long ol tok piksa na sado samting. Yumi bilipim na trastim na bihainim na tingim na lavim na lotuim Jisas tasol.
Em tasol.
